S R Dalvi (I) Foundation

मुलांच्या सर्वांगीण विकासात पालकांचे योगदान

Contribution of parents in overall development of children

कोणत्याही मुलाची पहिली शाळा हे त्याचे घर असते आणि पहिले शिक्षक हे त्याचे पालक असतात. सुरुवातीच्या काळात कोणतेही मूल आपल्या पालकांकडून सर्व कामे करायला शिकते. पालक आपल्या पाल्यांना चांगले शिक्षण तर देतातच, पण बरोबर-अयोग्य ओळखून मुलांचे भविष्य उत्तम बनवण्याचा प्रयत्न करतात. आई-वडिलांनी शिकवलेले कार्य अमलात आणून ते यशही मिळवतात, खरे तर पालकांची वागणूक आणि त्यांनी केलेल्या कामाचा थेट परिणाम मुलांवर होतो. त्यांनी काही चूक केली तर त्यांचे मूलही चुकीचे शिकते, त्यामुळे कोणत्याही मुलाच्या आयुष्यात पालकांची भूमिका खूप महत्त्वाची असते. तुम्ही काय करता ते पाहून तुमची मुलं शिकण्याचा प्रयत्न करतात. जर तुम्हाला तुमच्या मुलाचे भविष्य चांगले घडवायचे असेल तर त्यांना नेहमीच चांगले शिक्षण द्या.

मुलांसोबत वेळ घालवा
तुमची मुलं लहान असोत वा म्हातारी, त्यांना आई-वडिलांचे प्रेम हवे असते. विशेषत: लहान मुलाला, आपण फक्त प्रेमाने काहीतरी शिकवू शकता. म्हणूनच तुम्ही तुमच्या मौल्यवान वेळेतून काही क्षण काढता जे फक्त तुमच्या मुलांसाठी असतात आणि त्या क्षणांमध्ये तुम्ही जाणून घेण्याचा प्रयत्न करता की तुमच्या मुलाला तुम्हाला काय म्हणायचे आहे? त्याच्या मनात काय चाललंय? त्याचे दैनंदिन जीवन कसे चालले आहे, त्यात काही अडचण आहे का? त्याला काय आवडते? तुमच्या मुलांच्या क्रियाकलापांकडे लक्ष देण्यासाठी दररोज थोडा वेळ काढा.

मुलांचे मन वाचण्याचा प्रयत्न करा
सर्व मुले एकसारखी नसतात, प्रत्येक मुलाच्या शिकण्याच्या पद्धतीत फरक असतो. अनेक मुलं एखादी गोष्ट पाहून शिकतात आणि काही मुलं खूप उशिरा शिकतात, त्यामुळे तुमच्या मुलांचं मन वाचण्याचा प्रयत्न करा. जर तुमचे मूल उशीरा शिकणारे असेल तर तुम्ही तुमच्या मुलाकडे अधिक लक्ष देणे आवश्यक आहे जेणेकरून तो सहज गोष्टी शिकू शकेल.

घरी शाळेच्या असाइनमेंटची उजळणी करा
असे अनेक शिक्षक आहेत जे मुलांना मोकळ्या मनाने शिकण्याची संधी देतात आणि पालकांना मुलांवर दबाव आणू नका असा सल्लाही देतात. तुमचे मूल शाळेत काय शिकते? या गोष्टींची काळजी घेतली पाहिजे. शाळेत शिकवले जाणारे धडे घरी आचरणात आणण्याची जबाबदारी पालकांची असली पाहिजे.

मुलांसाठी अभ्यासाची वेळ निश्चित करा
मुलांमध्ये वाचनाची सवय लावा. जर तुमच्या मुलाचे मन अभ्यासात गुंतले नसेल तर त्याला मजकूर मोठ्याने वाचण्याची सवय लावा. याच्या मदतीने तुमचा मुलगा चुकीचे वाचत आहे की बरोबर याची माहिती तुम्हाला मिळू शकेल आणि तुमचे मूल कुठे चुकीचे वाचत असेल तर तुम्ही त्याला बरोबर वाचण्यास मदत करू शकाल.

आपल्या मुलांना शिकण्यास मदत करा
आपल्या मुलाने अभ्यास करून एक जबाबदार व्यक्ती व्हावे, अशी सर्वच पालकांची इच्छा असते. यासाठी पालकांनी जबाबदार नेतृत्व दिले पाहिजे. सर्व पालकांनी आपल्या मुलांना योग्य प्रेरणा द्यावी. जे मुलांना आतून जागे करतात. यश-अपयश यांना समानतेने हाताळण्याची कला विकसित करा. हे भविष्यात खूप उपयुक्त ठरेल.

तुमच्या मुलाचे वेळापत्रक तुम्हाला व्यस्त ठेवू देऊ नका
जर तुम्हाला तुमच्या पाल्याला शालेय शिक्षणाव्यतिरिक्त बाह्य शिक्षण द्यायचे असेल, तर तुमच्या मुलाच्या वेळापत्रकात त्याचा व्यत्यय येणार नाही याची काळजी घेतली पाहिजे. मुलांना सतत व्यस्त ठेवल्याने त्यांच्या कलागुणांवर परिणाम होतो. मुलांनी त्यांच्या आवडीचा खेळ खेळणे खूप महत्वाचे आहे, मुले खेळाच्या माध्यमातून अभ्यासाशी संबंधित ताण दूर करतात.

काहीतरी नवीन शिका आणि मुलांना शिकवा
मुलांसाठी आदर्श बनण्याचा हा एक चांगला मार्ग आहे. नवीन गोष्टी स्वतः शिकण्याचा प्रयत्न करा. नवीन गोष्टींचे ज्ञान तुम्ही तुमच्याकडून तुमच्या मुलांना हस्तांतरित करू शकता. समजा अशी घटना तुमच्या समोर घडली किंवा तुम्ही अशी घटना ऐकली किंवा पाहिली असेल. ज्यातून तुमच्या मुलाला प्रेरणा मिळू शकते, मग ती माहिती तुमच्या मुलांसोबत शेअर करा.

Scroll to Top