How should farmers identify real and fake fertilizers?

पिकापासून चांगले उत्पादन मिळावे म्हणून शेतकरी शेतीमध्ये खतांचा वापर करतात. हरितक्रांतीनंतर जेव्हा शेतकरी उत्पादन वाढवण्यासाठी रासायनिक खतांचा वापर करू लागले तेव्हा ही प्रक्रिया सामान्य झाली. कुठेतरी वाढती लोकसंख्या हे त्याचे प्रमुख कारण मानले जात होते. अन्नसुरक्षेच्या दृष्टीकोनातून ते अत्यंत महत्त्वाचे झाले आहे. अशा स्थितीत पेरणीच्या वेळी खतांची वाढती मागणी लक्षात घेऊन त्यात भेसळ करण्याचे काम सुरू झाले. खऱ्या खतांच्या तुटवड्यामुळे अनेक खत विक्रेते शेतकऱ्यांना भेसळयुक्त किंवा बनावट खतांची विक्री करू लागले. जेणेकरून वाढती मागणी पूर्ण करता येईल. ज्याचा वाईट परिणाम निसर्ग आणि उत्पादन या दोन्हींवर दिसून येत आहे. अशा परिस्थितीत बनावट आणि भेसळयुक्त खते टाळण्यासाठी खरी आणि बनावट खते ओळखणे अत्यंत आवश्यक आहे. चला तर मग जाणून घेऊया खऱ्या आणि नकली खत कसे ओळखायचे.

खरे आणि बनावट खत कसे ओळखावे

खरी आणि बनावट खते ओळखणे आव्हानात्मक असू शकते, परंतु काही मार्ग आहेत जे तुम्हाला खऱ्या आणि बनावट खतांमधील फरक सांगण्यास मदत करू शकतात. त्यांना कसे कळते.  

योग्य लेबलिंग आणि पॅकेजिंग तपासा: 
रिअल कंपोस्ट सहसा योग्यरित्या लेबल केलेल्या पॅकेजिंगमध्ये येते. ब्रँड नाव, निर्मात्याचा पत्ता, पौष्टिक रचना, शिफारस केलेल्या वापर सूचना, बॅच किंवा लॉट नंबर आणि कालबाह्यता तारीख यासारखी महत्त्वाची माहिती समाविष्ट आहे. बनावट खतामध्ये या गोष्टींचा अभाव असतो. अशा परिस्थितीत खरेदी करण्यापूर्वी या गोष्टींची विशेष काळजी घ्या.

उत्पादक तपासा: 
नामांकित उत्पादक किंवा अधिकृत डीलर्सकडून खते खरेदी करा. उत्पादनाची पडताळणी करण्यासाठी किंवा अधिकृत विक्रेत्यांची यादी मिळवण्यासाठी, निर्मात्याच्या वेबसाइटला भेट द्या किंवा त्यांच्याशी थेट संपर्क साधा.

पोत विचारात घ्या:
 कंपोस्टची काही महत्त्वाची वैशिष्ट्ये पहा. योग्य खतांमध्ये साधारणपणे एकसमान पोत, रंग आणि आकार असतो. तुम्हाला असामान्य पोत, असामान्य रंग किंवा जास्त धूळ दिसल्यास, हे नकली उत्पादन सूचित करू शकते.

वासाचे मूल्यमापन करा: 
खऱ्या खतांमध्ये अनेकदा वेगळा पण तिखट वास नसतो जो त्यांच्या बाह्य घटकांशी संबंधित असतो. जर कंपोस्टला असामान्यपणे तीव्र किंवा विशिष्ट गंध असेल तर ते बनावट उत्पादनाचे लक्षण असू शकते.

विद्राव्यता चाचणी:  
पाण्यात कमी प्रमाणात खत विरघळवा. वास्तविक खते कमीत कमी अवशेष सोडून सहज विरघळली पाहिजेत. कृत्रिम खते हळूहळू विरघळू शकतात, लक्षणीय अवशेष सोडू शकतात किंवा पाण्यात मिसळल्यावर असामान्य प्रतिक्रिया निर्माण करू शकतात.

पोषक सामग्रीसाठी चाचणी: 
कंपोस्टमधील पोषक सामग्रीची चाचणी बनावट उत्पादने ओळखण्यात मदत करू शकते. हे प्रयोगशाळेच्या विश्लेषणाद्वारे किंवा पोर्टेबल पोषक चाचणी किट वापरून केले जाऊ शकते. सुसंगतता सुनिश्चित करण्यासाठी कंपोस्ट लेबल्सवर दावा केलेल्या पोषक घटकांसह चाचणी परिणामांची तुलना करा.

तज्ञांचा सल्ला घ्या: 
कंपोस्ट उत्पादनाच्या सत्यतेबद्दल तुम्हाला शंका असल्यास, कृषी विस्तार सेवा, गार्डनर्स किंवा खतांमध्ये तज्ञ असलेल्या कृषी शास्त्रज्ञांशी संपर्क साधा.