S R Dalvi (I) Foundation

पत्रकार दिन : पहिले मराठी वृत्तपत्र सुरू करणारे बाळशास्त्री जांभेकर यांच्या स्मरणार्थ

Journalist's Day : In memory of Balshastri Jambhekar who started the first Marathi newspaper

बाळशास्त्री जांभेकर यांच्या जयंतीनिमित्त महाराष्ट्र शासनाने ६ जानेवारीला पत्रकार दिन जाहीर केला आहे. हा दिवस महाराष्ट्र राज्यात साजरा केला जातो.

जांभेकर यांचे पत्रकारितेतील योगदान

बाळशास्त्री जांभेकर हे मराठी भाषेतील पहिले कवी. त्यांनी 6 जानेवारी 1832 रोजी मराठी भाषेतील पहिले दर्पण वृत्तपत्र सुरू केले. दर्पणचा शेवटचा अंक जुलै 1840 मध्ये प्रकाशित झाला.

गोविंद कुंटे (भाऊ महाजन) यांच्या मदतीने त्यांनी दर्पण हे मराठीतील पहिले वृत्तपत्र सुरू केले. ‘दर्पण’चा पहिला अंक 6 जानेवारी 1832 रोजी प्रकाशित झाला. जनसामान्यांपर्यंत पोहोचण्यासाठी ‘दर्पण’ची मराठी भाषेत निर्मिती अनिवार्य करण्यात आली.

त्याचवेळी इंग्रजी राज्यकर्त्यांना स्थानिकांच्या समस्या आणि भावना समजाव्यात म्हणून इंग्रजी भाषेत ‘दर्पण’ हा स्तंभ लिहिला होता.

ब्रिटीश काळात वृत्तपत्र चालवताना अडचणी येत होत्या

वृत्तपत्र ही संकल्पना त्याकाळी सर्वसामान्यांच्या मनात रुजलेली नसल्याने ‘दर्पण’ला सुरुवातीला फारसे ग्राहक मिळाले नाहीत. पण ही संकल्पना जसजशी समाजात रुजली, तसतसे त्यात विचार रुजत गेले आणि प्रतिसाद वाढत गेला. ब्रिटीशांच्या काळात वृत्तपत्र चालवणे आणि वाचकवर्ग मिळवणे हे फार कठीण काम होते. पण या काळातही सुधारकांनी नफ्याचे कोणतेही तत्व न स्वीकारून आपली वृत्तपत्रे चालवली. बाळशास्त्री जांभेकरांचे दर्पण हे अशा वृत्तपत्रांचे प्रणेते होते.

Scroll to Top