Topic : Savitribai Phule was the first female teacher in India to open the first school for girls in the country
आज 3 जानेवारीला देशातील पहिल्या महिला शिक्षिका, समाजसेविका, सावित्रीबाई ज्योतिराव फुले यांची जयंती आहे. त्यांचा जन्म 03 जानेवारी 1831 रोजी महाराष्ट्रातील सातारा जिल्ह्यातील नायगाव या छोट्याशा गावात झाला. त्या भारतातील पहिल्या मुलींच्या शाळेच्या पहिल्या मुख्याध्यापिका आणि पहिल्या शेतकरी शाळेच्या संस्थापक होत्या. त्या फक्त 9 वर्षांच्या असताना त्यांचा विवाह 13 वर्षांच्या ज्योतिराव फुले यांच्याशी झाला. सावित्रीबाई फुले यांचे लग्न झाले त्यावेळी त्या निरक्षर होत्या. त्याच वेळी त्यांचे पती तिसरीत शिकत होते .
ज्या काळात सावित्रीबाई शिक्षण घेण्याचे स्वप्न पाहत होत्या, त्या काळात दलितांबाबत भेदभाव केला जात होता. एके दिवशी सावित्री एका इंग्रजी पुस्तकाची पाने उलटत असताना त्यांच्या वडिलांनी त्यांना पाहिले. ते धावत त्यांच्याजवळ आले आणि त्यांच्याकडून पुस्तक हिसकावून फेकून दिले. त्यांनी यामागचे कारण सांगितले की, केवळ उच्चवर्णीय पुरुषांनाच शिक्षणाचा अधिकार आहे, दलित महिलांना शिक्षण मिळणे हे पाप आहे. या घटनेनंतर सावित्रीबाईंनी ते पुस्तक परत आणले आणि ‘काहीही झाले तरी ती नक्कीच वाचायला शिकेन’ अशी शपथ घेतली.
सावित्रीबाई फुले जेव्हा शाळेत जात असत तेव्हा लोक त्यांच्यावर दगडफेक करत असत असे सांगितले जाते तसेच त्यांच्यावर घाण हीटाकण्यात यायची. सावित्रीबाईंनी त्या काळात मुलींसाठी शाळा उघडली जेव्हा मुलींना शिकवणे आणि लिहिणे योग्य मानले जात नव्हते. आपल्या समर्पण आणि मेहनतीच्या जोरावर त्यांनी मुलींसाठी तब्बल 18 शाळा उघडल्या.
1848 मध्ये, देशातील पहिली मुलींची शाळा पुणे, महाराष्ट्र येथे स्थापन झाली. समाजात प्रचलित असलेल्या अशा वाईट प्रथांना सावित्रीबाईंनी विरोध केला, ज्या विशेषतः स्त्रियांच्या विरोधात होत्या. त्यांनी सती प्रथा, बालविवाह आणि विधवाविवाह विरोधात आवाज उठवला आणि आयुष्यभर त्यासाठी लढा दिला. 10 मार्च 1987 रोजी सावित्रीबाईंचे निधन झाले.
ज्या महान महिलेमुले आज मूली शिकू-वाचू शकत आहेत अशा सावित्री बाई फुले यांना मानाचा मुजरा.