S R Dalvi (I) Foundation

बदलत्या काळात विद्यार्थ्यांना शिकवण्यासाठी शिक्षकांकरिता काही टिप्स

Topic: Some tips for teachers to teach students in changing times

बदलत्या काळानुसार प्रत्येक व्यवसायाप्रमाणे अध्यापनातही म्हणजेच शिक्षकीपेशामध्येही बदल झाला आहे. अशा परिस्थितीत शिक्षक काय नवीन टिप्स आजमावत आहेत. किंवा त्यांनी कोणत्या टिप्स आजमावयाला हव्यात या बद्दल आज आपण जाणून घेणार आहोत.

असे वागा: शिक्षकांनी मुलांशी खूप गांभीर्याने बोलावे. यामुळे मुले शिस्तबद्ध राहतात आणि त्यांच्यात आज्ञाधारकता राहते. शाळा हे त्यांच्या खोडसाळपणाचे ठिकाण नाही याची जाणीव मुलांना नेहमी करून देणे गरजेचे आहे. त्यांच्या कामाचा वाटा काय आहे आणि कुठे त्यांनी मर्यादा ओलांडली आहे, हेही सांगत राहिले पाहिजे. परंतु असे करताना, एखाद्याने मुलाला वाईटरित्या मारणे किंवा शिव्या देणे टाळले पाहिजे. मारणे किंवा तीक्ष्ण फटकारणे याचा त्याच्या मानसशास्त्रावर वाईट परिणाम होतो. शिक्षकाला आपल्या भावना आणि रागावर नियंत्रण ठेवता आले पाहिजे

स्वारस्य राहण्यासाठी: शिक्षकाचे सर्वात मोठे वैशिष्ट्य म्हणजे विद्यार्थ्यांना गुंतवून ठेवण्याची क्षमता. ज्या शिक्षकांना शिकवताना विद्यार्थ्यांना गुंतवून ठेवता येते, विषयाबद्दल प्रेम निर्माण करता येते, मुलांना वाढण्यास आणि त्यात शोधण्यास प्रवृत्त करता येते, अशा शिक्षकांसाठी शिकवणे हे एक आनंददायी काम आहे. विद्यार्थी स्वतः अशा शिक्षकाशी दीर्घकाळ संलग्न राहतात आणि त्यांच्या सूचनांचे पालनही करतात. शिक्षकांना गुंतवून ठेवता येत नसेल, तर ते त्यांचे मोठे अपयश आहे.

परिस्थितीला सामोरे जा: अनेक शिक्षकांना सवय असते की ते विद्यार्थ्यांसमोर शाळेतील इतर शिक्षकांचे वाईट गुण सांगणे. त्यामुळे विद्यार्थ्यांच्या मनातील शिक्षकांबद्दलचा आदर कमी होतो. याशिवाय विद्यार्थ्यांनी शिक्षकासमोर इतर शिक्षकांचे वाईट बोलले तर त्यात रस घेण्याऐवजी त्यांना थांबवा. एक स्पष्ट संदेश द्या की ‘माझ्या वर्गात इतर शिक्षकांबद्दल कोणतेही वाईट बोलले जाणार नाही किंवा ऐकले जाणार नाही.

योग्य मार्ग काय आहे
– मुलाशी संलग्नता आणि मार्गदर्शन आवश्यक आहे. हे तेव्हाच घडेल जेव्हा शिक्षक मुलाची बलस्थाने आणि कमकुवतता दोन्ही समजून घेण्याचा प्रयत्न करतात.
– वर्गातील सर्व मुलांशी समानतेने संवाद साधा. अनेक वेळा इतर मुले सहकारी मुलांच्या अशा कमकुवतपणा सांगतात, ज्या शिक्षक पाहू शकत नाहीत.
– मुलांना नियमित सकारात्मक प्रतिक्रिया द्या. जर मुलामध्ये थोडीशी सुधारणा झाली असेल तर त्याच वेळी आपण किती चांगले केले यावर प्रतिक्रिया द्या. टीका करणे टाळा.
– मुलाला त्याची ताकद सांगा आणि त्यावर स्वतः लक्ष केंद्रित करा. उदाहरणार्थ, एखादे मूल लिहिण्यात चांगले नसले तरी बोलण्यात चांगले असू शकते. हा त्याचा मजबूत मुद्दा बनवा. त्याला असे आणखी काम द्या.

Scroll to Top