वट सावित्री – वडाच्या झाडाची पूजा केल्याशिवाय हे व्रत अपूर्ण आहे, तुम्हाला वटवृक्षाबद्दल किती माहिती आहे?

Vat Savitri – This fast is incomplete without worshiping the banyan tree, how much do you know about the banyan tree?

वट सावित्री व्रत दरवर्षी ज्येष्ठ अमावस्येला पाळले जाते. काही ठिकाणी हे व्रत ज्येष्ठ पौर्णिमेच्या दिवशीही पाळले जाते. वट सावित्री व्रतामध्ये वट म्हणजेच वटवृक्षाची पूजा करण्याचा नियम आहे.

भारतीय संस्कृती आणि चालीरीतींनुसार आपल्या देशात दरवर्षी अनेक सण साजरे केले जातात. वट सावित्री व्रत हा या सणांपैकी एक आहे. विवाहित महिलांसाठी हा सण खूप महत्त्वाचा आहे. स्त्रिया पतीच्या दीर्घायुष्यासाठी हे व्रत करतात असे मानले जाते. पण हे व्रत वटवृक्षाशिवाय अपूर्ण मानले जाते. या व्रतामध्ये वटवृक्षाच्या पूजेला खूप महत्त्व आहे. आता प्रश्न असा आहे की तुम्हाला याचे कारण माहित आहे का आणि तुम्हाला तुमच्या वटवृक्षाबद्दल माहिती आहे का?

वट सावित्री व्रत दरवर्षी ज्येष्ठ अमावस्येला पाळले जाते. काही ठिकाणी हे व्रत ज्येष्ठ पौर्णिमेच्या दिवशीही पाळले जाते. धार्मिक मान्यतेनुसार वट सावित्री व्रतामध्ये वट म्हणजेच वटवृक्षाची पूजा करण्याचा नियम आहे.

वटवृक्षाची पूजा का केली जाते?

ब्रह्मा, विष्णू आणि महेश हे त्रिमूर्ती वटवृक्षात वास करतात असे शास्त्रात सांगितले आहे. वटवृक्षाच्या मुळाशी ब्रह्मदेव, खोडात भगवान विष्णू आणि महादेव म्हणजेच भगवान शिव वृक्षाच्या फांद्यांत वास करतात. दुसरीकडे, खाली लटकलेली फांदी माँ सावित्रीचे प्रतीक आहे. या कारणास्तव या विशेष दिवशी वटवृक्षाची पूजा केली जाते. असे मानले जाते की या दिवशी वटवृक्षाची पूजा केल्याने त्रिदेवांची कृपा प्राप्त होते आणि माता सावित्रीची कृपाही कुटुंबावर राहते.
हा वटवृक्ष अनेक गुणांनी परिपूर्ण आहे.

आता वटवृक्षाचे फायदे आणि त्याचे वैज्ञानिक महत्त्व जाणून घेऊया. आयुर्वेदानुसार वटवृक्ष हे एक उत्तम औषध आहे आणि वटवृक्षाने तुम्ही अनेक रोग बरे करू शकता. अशा परिस्थितीत डॉ मयंक यांनी वटवृक्षाचे असे अनेक फायदे सांगितले, जे जाणून तुम्हीही थक्क व्हाल. डॉ. मयंक यांच्या म्हणण्यानुसार केवळ वटवृक्षच नाही तर वडाची साल, वडाची फळे, वडाच्या बिया, वडाचे दूध (बनियन मिल्क) यांचाही वापर रोगांवर उपचार करण्यासाठी केला जातो. कफ, वात, पित्त दोष वटवृक्षाने बरे होऊ शकतात. नाक, कान किंवा केसांच्या समस्येवरही वटवृक्षाचे फायदे आढळतात. वटवृक्षाचे सर्वात मोठे वैशिष्ट्य म्हणजे ते सर्वाधिक ऑक्सिजन देणारे वृक्ष आहे. ते 24 तास ऑक्सिजन देते ज्यामुळे ते खूप महत्वाचे आहे.

नवीन पाने पाण्यात भिजवून तुम्ही त्यातून तुरट बनवू शकता, जे अतिसाराच्या उपचारात खूप फायदेशीर आहे.

वडाची मुळे दातांनी चघळल्याने हिरड्यांमधून रक्त येणे, दात किडणे आणि हिरड्यांचे आजार दूर होतात.

रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवणारे: वडाच्या झाडाची साल देखील रोग प्रतिकारशक्ती वाढवण्यासाठी वापरली जाते.

वटवृक्षाच्या रसामध्ये दाहक-विरोधी प्रभाव असतो आणि संधिवात उपचार करण्यासाठी देखील वापरला जाऊ शकतो. त्यामुळे सूज कमी होते.

कोलेस्ट्रॉल कमी करते: आपल्या शरीरात ‘चांगले’ आणि ‘वाईट’ दोन्ही प्रकारचे कोलेस्ट्रॉल असते. वडाच्या झाडाची साल चांगल्या कोलेस्टेरॉलचे उच्च प्रमाण राखून खराब कोलेस्ट्रॉल प्रभावीपणे कमी करते. उच्च रक्त शर्करा: मुळे साखर उपचार करण्यासाठी वापरले जाऊ शकते.