S R Dalvi (I) Foundation

राष्ट्रीय गणित दिवस दरवर्षी 22 डिसेंबर रोजी का साजरा केला जातो?

Why is National Mathematics Day celebrated on 22nd December every year?

गणिताच्या क्षेत्रात महत्त्वपूर्ण योगदान देणारे महान गणितज्ञ श्रीनिवास रामानुजन यांच्या जयंतीनिमित्त दरवर्षी 22 डिसेंबर रोजी राष्ट्रीय गणित दिवस साजरा केला जातो.श्रीनिवास रामानुजन हे एक प्रसिद्ध गणितज्ञ होते ज्यांनी गणितातील प्रमेय सोडवण्यासाठी अनेक महत्त्वपूर्ण योगदान दिले होते जे सोडवणे कठीण होते. अनेक महत्त्वाचे गणितज्ञ अनेक शतकांपासून आपल्या देशात आहेत, त्यापैकी काही आर्यभट्ट, ब्रह्मगुप्त, महावीर, भास्कर दुसरा आणि श्रीनिवास रामानुजन हे आहेत. श्रीनिवास रामानुजन हे अगदी लहानपणापासूनच अतिशय हुशार होते. अनंत मालिका, संख्या सिद्धांत आणि गणितीय विश्लेषण यांसारख्या क्षेत्रात त्यांनी उत्कृष्ट कौशल्य दाखवले आहे.

22 डिसेंबर 2012 रोजी भारताचे माजी पंतप्रधान डॉ. मनमोहन सिंग यांनी महान गणितज्ञ श्रीनिवास अय्यंगार रामानुजन यांच्या 125 व्या जयंतीनिमित्त चेन्नई येथे आयोजित एका कार्यक्रमात घोषणा केली की 22 डिसेंबर हा गणित दिवस म्हणून साजरा केला जाईल. अशा प्रकारे, दरवर्षी 22 डिसेंबर 2012 पासून देशभरात राष्ट्रीय गणित दिवस साजरा केला जातो. मानवजातीच्या विकासासाठी गणिताच्या महत्त्वाबाबत लोकांमध्ये जागरूकता निर्माण करणे हा दिवस साजरा करण्याचा मुख्य उद्देश आहे. या दिवशी गणित शिक्षक आणि विद्यार्थ्यांना शिबिराच्या माध्यमातून प्रशिक्षण दिले जाते आणि गणित आणि संबंधित क्षेत्रातील संशोधनासाठी अध्यापन सामग्रीवर सविस्तर चर्चा केली जाते. भारतातील विविध शाळा, महाविद्यालये, विद्यापीठे आणि शैक्षणिक संस्थांमध्ये राष्ट्रीय गणित दिवस साजरा केला जातो. UNESCO आणि भारताने गणितीय ज्ञानाच्या शिक्षण आणि आकलनाला प्रोत्साहन देण्यासाठी एकत्र काम केले.

यासोबतच विद्यार्थ्यांना गणिताचे शिक्षण देण्यासाठी आणि जगभरातील विद्यार्थ्यांना आणि शिकणाऱ्यांना हे ज्ञान देण्यासाठी विविध पावले उचलण्यात आली आहेत. राष्ट्रीय गणित दिन सेलिब्रेशन सेमिनार नॅशनल अकॅडमी ऑफ सायन्सेस ऑफ इंडिया, NASI ही अलाहाबाद येथे स्थित सर्वात जुनी विज्ञान अकॅडमी आहे. दरवर्षी राष्ट्रीय गणित दिनानिमित्त येथे कार्यशाळा आयोजित केली जाते. देशभरातील विद्वान येथे येतात आणि गणित आणि श्रीनिवास रामानुजन यांच्या गणितातील योगदानावर चर्चा करतात. कार्यशाळेची थीम ही एक सखोल चर्चा आहे ज्यानंतर वैदिक काळापासून मध्ययुगीन काळापर्यंत भारतीय गणितज्ञांच्या योगदानावर मुख्य पेपर्स/प्रेझेंटेशन आहेत.

भारतातील सर्व राज्ये वेगवेगळ्या प्रकारे राष्ट्रीय गणित दिन साजरा करतात. शाळा, महाविद्यालये आणि विद्यापीठांमध्ये विविध स्पर्धा आणि गणित प्रश्नमंजुषा आयोजित केल्या जातात. या कार्यक्रमात आणि कार्यशाळांमध्ये भारतभरातील गणिती प्रतिभावंत आणि विद्यार्थी सहभागी होतात. रामानुजन यांचा शोधनिबंध 1911 मध्ये इंडियन मॅथेमॅटिकल सोसायटीच्या जर्नलमध्ये प्रकाशित झाला. त्यांनी कोणत्याही मदतीशिवाय जवळपास 3900 निकाल प्रामुख्याने ओळख आणि समीकरणे संकलित केले. अनेक परिणाम मूळ आणि नवीन आहेत, जसे की रामानुजन प्राइम नंबर, रामानुजन थीटा फंक्शन, डिव्हिजन फॉर्म्युले आणि फॉल्स थीटा फंक्शन्स. या परिणामांमुळे इतर अनेक अभ्यासांना प्रेरणा मिळाली. त्याने त्याचा डायव्हर्जंट सिरीजचा सिद्धांत शोधून काढला आणि झीटा कार्यासाठी कार्यात्मक समीकरणे विकसित केली. 1729 हा क्रमांक हार्डी-रामानुजन क्रमांक म्हणून ओळखला जातो.

Scroll to Top