Nuclear Energy: a safer alternative to coal

भारत आणि त्याच्यासारखे इतर अनेक विकसनशील देश त्यांची बहुतांश ऊर्जा कोळशाच्या माध्यमातून तयार करतात, परंतु कोळशाचे पर्यावरणीय परिणाम आता दुर्लक्षित करण्यासारखे खूप गंभीर आहेत. कोळसा ऊर्जा प्रकल्प आणि खाणी आश्चर्यकारकपणे प्रदूषित आहेत आणि भारताच्या मोठ्या प्रमाणात हरितगृह वायू उत्सर्जनासाठी जबाबदार आहेत. त्यांच्यामुळे मोठ्या प्रमाणात वायू आणि जल प्रदूषण होते. ही झाडे पर्यावरण आणि त्यांच्या जवळ राहणाऱ्या लोकांच्या आरोग्याचा ऱ्हास करतात. दुसरीकडे अणुऊर्जा अधिक स्वच्छ, सुरक्षित आणि अधिक शाश्वत उर्जेचा स्त्रोत आहे जो भारताच्या सतत वाढत्या उर्जेच्या गरजा पूर्ण करण्यात मोठी भूमिका बजावू शकतो.

भारतातील सर्वात आश्वासक अणुप्रकल्पांपैकी एक म्हणजे प्रस्तावित जैतापूर अणुऊर्जा प्रकल्प, 9,900 मेगावॅटचा ऊर्जा प्रकल्प हा भारताच्या NPCIL (भारतीय अणुऊर्जा महामंडळ) आणि फ्रेंच EDF (Électricité de France) यांच्यातील संयुक्त उपक्रम आहे. परंतु अणुऊर्जेच्या सुरक्षेबाबत लोकांच्या चिंतेमुळे प्लांटच्या बांधकामाला विलंब झाला आहे.

विशेषत: कोळशाच्या उर्जेचे आरोग्यावर होणारे परिणाम विचारात घेतल्यास अणुऊर्जा हा उर्जेचा सर्वात सुरक्षित स्त्रोत आहे. कोळशाच्या उर्जेमुळे दर हजार टेरावॉट-तास 26 मृत्यू होतात. आधुनिक अणुऊर्जा प्रकल्पांमध्ये सुरक्षा वैशिष्ट्ये आणि अयशस्वी-सुरक्षिततेचे अनेक स्तर असतात, त्यामुळे जैतापूर येथील प्रस्तावित प्रकल्पासारख्या आधुनिक प्रकल्पांसाठी आण्विक आपत्तीचा धोका अत्यंत कमी आहे. सुरक्षेच्या या स्तरांचा अर्थ असा आहे की उद्भवणारी कोणतीही आण्विक आपत्ती लोकांच्या जीवनाला आणि पर्यावरणाला कमीत कमी धोका निर्माण करते आणि खूपच कमी गंभीर असते. चेरनोबिल आणि फुकुशिमा सारख्या आपत्ती शेकडो मृत्यूंना कारणीभूत आहेत, तर कोळसा ऊर्जा प्रकल्पांमुळे दरवर्षी जगभरात अंदाजे 7 दशलक्ष अकाली मृत्यू होतात.

अणुऊर्जा भारताच्या आत्मनिर्भरतेच्या उद्दिष्टालाही मदत करू शकते. भारताकडे युरेनियम आणि थोरियमचा प्रचंड साठा आहे ज्याचा वापर हजारो वर्षांपासून शाश्वत आणि विश्वासार्ह पद्धतीने भारताच्या ऊर्जा मागणी पूर्ण करण्यासाठी केला जाऊ शकतो.

शेवटी, जैतापूर पॉवर प्लांट सारखे अणुऊर्जा प्रकल्प कोळशाला स्वच्छ, सुरक्षित आणि अधिक टिकाऊ पर्याय देतात. जीवाश्म इंधनावरील आपली अवलंबित्व संपुष्टात आणण्यासाठी आणि हवामान बदलाचा प्रभाव कमी करण्यासाठी ते आवश्यक संधी देखील प्रदान करतात.