S R Dalvi (I) Foundation

‘शिक्षक’ चा अर्थ काय आहे

Topic: Meaning Of A Teacher


शिक्षक हा शब्द इंग्रजी भाषेतील टीचर या शब्दाचा मराठी अनुवाद आहे. म्हणजे शिकवण्याचे काम करणारी व्यक्ती. जी शिकणे आणि शिकवणे ही प्रक्रिया कौशल्याने सुलभ करते.भारतात गुरु हा शब्द प्राचीन काळापासून शिक्षकासाठी वापरला जात आहे, गुरूचा शाब्दिक अर्थ संपूर्ण, म्हणजेच जीवनाची परिपूर्णता प्राप्त करण्याच्या दिशेने वाटचाल करण्यासाठी आपला मार्ग प्रकाशित करणारा. 21 व्या शतकात, शिक्षण अनेक बदलांमधून जात आहे, परंतु मानवी परस्परसंवाद आणि द्विमार्गी संवादाची भूमिका काळाच्या ओघात अधिकाधिक समर्पक होत आहे.


‘शिक्षक’ हा मुलांचा पहिला ‘रोल मॉडेल’असतो
अलीकडेच एका पालकाने आपल्या लहान मुलांसाठी शाळा निवडण्याचा अनुभव कथन करताना सांगितले की, कुटुंबाबाहेरील मुलांचा पहिला ‘रोल मॉडेल’ शिक्षक असतो. एखाद्या मुलाने अनेक लोक आपल्या शिक्षकाची आज्ञा पाळताना, त्याच्या इशाऱ्यावर काही काम करताना आणि नेतृत्व करताना पाहिले, तर तो आतून प्रभावित झाल्याशिवाय राहू शकत नाही. अशा परिस्थितीत, त्याचे शिक्षक पात्र असणे आवश्यक आहे आणि त्यांनी त्यांचे कार्य पूर्ण कौशल्याने, परिश्रमपूर्वक आणि परिणामकारकतेने करणे आवश्यक आहे.
यासोबतच मुलाला ती आपुलकी आणि आश्वासन द्या, ज्यामुळे तो भविष्याची जबाबदारी घेणारा, त्याची चूक स्वीकारणारा आणि त्याच्या चुकांमधून शिकून पुढे जाणारा माणूस बनवेल, जेणेकरून तो आयुष्यात प्रगतीच्या मार्गावर पुढे जात राहील, त्याच्या शक्यतांच्या शिखरावर पोहोचण्यासाठी.


शिक्षक हे केवळ पगारदार कर्मचारी नसतात
शिक्षकाची भूमिका एखाद्या प्रशिक्षकासारखी असते जो आपल्या मुलांना ऑलिम्पिकसारख्या खडतर स्पर्धात्मक खेळासाठी तयार करतो. पण शिक्षकाला हेही माहीत आहे की या गेममध्ये प्रत्येकाला एकाच ठिकाणी जायचे नाही. यापैकी बरेच जण चांगले प्रेक्षक बनवतील. त्यापैकी काही लेखक होतील. त्यांच्यामध्ये अशी मुले आहेत जी संगीताच्या विश्वात आपले नाव उज्ज्वल करतील तर अशी ही मुले आहेत जी शिक्षक बनण्याची आणि इतर मुलांची स्वप्ने पूर्ण करण्याची भूमिका स्वीकारतील. म्हणजेच शक्यतेच्या दारापलीकडे जाणारा माणूस घडवण्याच्या भूमिकेत शिक्षक नेहमीच समर्पणाने गुंतलेला असतो, तो केवळ पगारदार नसतो. शिक्षक हा केवळ पुरस्कार आणि दर्जा मिळविण्याचा आकांक्षी नसतो, तर तो खऱ्या अर्थाने दूरदर्शी असतो आणि भविष्य घडवण्यात आणि त्यात बदल करण्यात आपली भूमिका सहज ओळखतो. कितीही अडचणी आल्या तरी तो या मार्गापासून कधीच पाठ फिरवत नाही. कारण भविष्यातील अकल्पनीय आव्हानांसाठी अंधाराशी लढणाऱ्या पिढीला तयार करणे हे त्याचे काम आहे, ज्या आव्हानांचा तो फक्त अंदाज लावू शकतो.कारण ते भविष्याच्या कुंडात आहेत, म्हणून तो आपल्या विद्यार्थ्यांच्या क्षमतेवर विश्वास ठेवतो आणि त्यांना त्यांच्या जीवनात संघर्ष करण्यास आणि जगण्यासाठी आणि त्यांच्या स्वप्नांचा पाठलाग करण्यासाठी नेहमीच प्रोत्साहित करतो. शेवटी, एक महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे शिक्षक नेते तयार करतात, अनुयायी नाहीत. नेता होण्यासाठी आणि नेतृत्व कौशल्य शिकवण्यासाठी आपण स्वतः नेतृत्व करणे आवश्यक आहे.

Scroll to Top